به نقل از «همشهری آنلاین»

چنار، نماد هویت و طبیعت تهران

تاریخ انتشار: ۲۵ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۲۳۲۵۴

همشهری آنلاین _ علیرضا زمانی/ تهران‌پژوه: چنار، نماد تهران است؛ حتی اگر در این روزگار، کاشت آن با آب‌وهوا و خاک تهران سازگار نباشد. علاوه بر چنارهای مشهور تهران ـ همچون چنار هزارساله جماران و چنار نهصدساله امامزاده یحیی و چنارهای خیابان ولیعصر که دیگر طراوت چناران گذشته تهران را ندارند ـ چنارانی در این شهر سر بر آسمان دارند که در عین گمنامی، هنوز طراوات گذشته را در خود حفظ کرده‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

چنار کهنسال یکه‌باغ کن، سربرافراشته‌ترین، کهنسال‌ترین و سبزترین چنار تهران است که کمتر کسی آن را می‌شناسد؛ چناری زیبا که باید ۶مرد دست در دست هم بگذارند تا بتوانند تنه قطور و جاندارش را به بغل بگیرند؛ چناری که ۸سال پیش در کتاب «محله کن» از آن گفته و نوشته شد؛ چناری در باغ وقفی مرحوم ملاعلی کنی؛ یادگار نسل چنارانی که پیترو دلاواله ایتالیایی جهانگرد، به روزگار پادشاهی شاه‌عباس در تهران مشاهده کرد و به سبب کثرت و وفورشان، لقب بامسمای «شهر چنارها» و به تعبیری «چنارستان» را برای تهران به کار برد و شهرمان را با این مشخصه، به ایتالیایی‌ها و اروپایی‌ها معرفی کرد؛ همان چنارهایی که آن‌زمان‌ها ۲مرد لازم بود تا بتوانند با دست‌دادن به یکدیگر، تنه‌هایشان را بغل بگیرند.

چنار یکه‌باغ، تنها چنار سربرافراشته کن و تهران نیست؛ چنارهای منظم و یکدست و دوشاخه سرآسیاب ـ یکی از ۵محله تاریخی کن ـ که در گذر این محله کنار جوی آب روییده‌اند، به همراه چنار پرابهت محله اسماعیلیون کن و ۴۰چنار محله بالون کن، چنارهای کمتر دیده‌شده‌ای از نسل چنارهای پرشکوه تهران هستند؛ همان چنارهایی که نام برخی گذرها و پاتوق‌های محله‌های قدیمی تهران به نام آنهاست؛ مثلا بازار و گذر پاچنار، نامش را از چنار کهنسالی به یادگار دارد که به «چنار خونبار» شهرت داشت؛ همان چناری که تاب خراش کوچکی را هم نداشت و با اندک خراشی، صمغی قرمزرنگ که در نظر عوام به خون می‌مانست، از آن خارج می‌شد. پای این چنار، محل تجمع و قرار اهالی محل بود و رفته‌رفته پاچنار، هویت و نام این گذر و بازار شد.

البته این تنها پاچنار تهران نبوده و پاچنار محله اوین و پاچنار فرحزاد هم یادگار چنارانی هستند که هویت‌بخش این محله‌ها شده‌اند. اگرچه از چنارهای گذشته خود تهران کمتر نشانی باقی‌است و چنار خشکیده امامزاده‌یحیی از معدود نشانه‌های آنهاست، هنوز چنارهای خیابان ولیعصر، با تمام جفاهایی که به آنها روا داشته‌ایم و از خاک و آب پاک محروم‌شان کرده‌ایم، نماد امروز چنارهای تهران هستند؛ چنارهایی که به روزگار پهلوی اول در دو سوی خیابان ولیعصر امروز و جاده مخصوص آن‌ زمان کاشته شدند؛ جاده‌ای که ابتدا اختصاصی خاندان سلطنت بود و چنارهای زیبا زینت‌بخش دو سوی آن بودند.

این چندده‌هزار اصله چنار از روستای باغ کن تهیه و کاشته شدند که تبارشان به چناران سربه‌فلک‌کشیده یکه‌باغ و چنارهای با نظم و ترتیب دوشاخه سرآسیاب کن می‌رسد و اهالی کن در تهیه آنها نقش مهمی داشته‌اند. چنارها ابتدا با فاصله ۲متر از یکدیگر، کنار جاده مخصوص غرس شدند و نظارت بر سلامت و سرسبزی‌شان هم به عهده شخص اول مملکت بود.آری چنار نماد هویت و طبیعت تهران است؛نمادی که باید همه ما در نگهداری و توسعه و کاشت آن کوشا و سهیم باشیم که شهر بی‌چنارها،شهر دوست داشتنی نخواهد بود!

کد خبر 824171 برچسب‌ها همشهری محله تهران

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: همشهری محله تهران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۲۳۲۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عنوان قدیمی‌ترین نماد نهاد‌های علم جهان به دانشگاه تهران اعطا شد

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا،  سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران در آستانه سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری و روز معلم در جمع اساتید و دانشجویان دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، با اشاره به قرارگیری در آستانه نودمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران، گفت: ویژگی متفاوتی که آئین نود سالگی دانشگاه تهران نسبت به برنامه‌های هفتاد و هشتاد سالگی دارد، این است که تلاش کردیم قدمت نهاد علم در ایران را به سابقه دانشگاه تهران ضمیمه کنیم.

رئیس دانشگاه تهران به سابقه سنت دانشگاهی در ایران از جندی‌شاپور تا دانشگاه تهران اشاره کرد و افزود: این سابقه حتی در بین دانشگاهیان هم مغفول مانده و کمتر به آن توجه می‌کنیم. از این رو در سال ۱۴۰۲ طی مکاتبه‌ای رسمی به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد شد تا این سابقه به نوعی به تاریخ و قدمت دانشگاه تهران ضمیمه شود. جندی‌شاپور نماد نهاد‌های علم در ایران بوده و در سال ۲۰۱۷ میلادی از سوی یونسکو به‌عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه جهان با ۱۷۵۰ سال سابقه معرفی شده است که البته این رکورد پیش از آن متعلق به دانشگاه بولونیا در ایتالیا با نزدیک به ۱۲۰۰ سال قدمت بوده است.

استاد دانشگاه تهران ادامه داد: افتخار بزرگ تعلق گرفتن پایه‌گذاری سنت دانشگاهی به ایران، در حالی مورد اذعان جهانیان است که خودمان کمتر در خصوص این داشته‌ها و هویت ایرانی- اسلامی مطالعه کرده و کمتر بر روی آن تبلیغ و فعالیت‌های ترویجی انجام داده‌ایم و جوانان ما کمتر از این سرمایه‌های ملی شناخت دارند. از دانشگاه تهران انتظار می‌رود که به‌عنوان دانشگاه پیشگام و نوآور بیشتر به این موضوع توجه داشته باشد و به تقویت هویت ایرانی-اسلامی برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی از طریق دانشگاه تمدن ساز که در گام دوم انقلاب اسلامی مورد توجه ویژه قرار گرفته است، بپردازد؛ و بدون شک آثار ارزشمند علامه شهید مطهری منبع بسیار ارزشمندی برای حرکت در این مسیر است.

مقیمی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر تمدن سازی دانشگاه، فراز‌هایی از کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران اثر شهید مطهری درباره نقش تمدن سازی نهاد علم در ایران از جندی‌شاپور و اذعان ویل دورانت که جندی‌شاپور را محور تمدن ایران در دوره ساسانی می‌داند را یادآوری کرد و بیان داشت: اینکه بگوییم دانشگاه تهران با قدمت ۹۰ ساله، نماد آموزش عالی ایران است، با واقعیت خیلی فاصله دارد. درست است که ۹۰ سال از قدمت مجموعه ساختمان‌های فعلی نماد آموزش عالی کشور که در سال ۱۳۱۳ ساخته شده است می‌گذرد؛ ولی وقتی به سیر تکامل و زنجیره چرخه عمر دانشگاه تهران به‌عنوان نماد آموزش عالی ایران را بررسی می‌کنیم، در مرحله قبلی به دارالفنون می‌رسیم و هر چه که به گذشته برمی‌گردیم به نهاد‌های آموزش عالی همچون ربع رشیدی، نظامیه‌ها و در نهایت به جندی‌شاپور می‌رسیم.

وی افزود: بر اساس مصوبه اولین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۴۰۳ که با حضور رئیس‌جمهوری برگزار شد، سابقه دانشگاه جندی‌شاپور به دانشگاه تهران منضم شد و شورای عالی انقلاب فرهنگی مأموریتی به دانشگاه تهران سپرد تا برای اینکه دانشگاه‌ها به‌ویژه دانشگاه تهران نقش محوری تمدن سازی را ایفا کنند، طرح جامعی ارائه شود و برای ارتقای فرهنگ و تمدن ایرانی-اسلامی بر محور نهاد علم تلاش شود. اساتید، دانشجویان و پژوهشگران دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران می‌توانند نقش‌آفرینی ویژه‌ای در این زمینه داشته باشند.

رئیس دانشگاه تهران ادامه داد: وقتی به سیره نظری و عملی شهید مطهری نگاه می‌کنیم، ملاحظه می‌شود که ایشان استاد و معلمی در تراز دانشگاه تمدن ساز است و شخصیتی است که نقش تمدن سازی را به اندازه چند نهاد علمی ایفا کرده است؛ لذا انتظار می‌رود اساتید دانشگاه همین نقش را ایفا کنند تا بتوانیم به اهداف تمدن سازی دانشگاه نائل شویم. آثار و نوشته‌های شهید مطهری همان چیزی است که نیاز امروز ما است و هیچ وقت کهنه نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین منابع ما در زمینه مطالعه تمدن سازی دانشگاه، آثار شهید مطهری است که باید به سهم خودمان در تقویت این مجموعه تلاش کنیم.

مقیمی در پایان از برگزاری بزرگداشت ۱۷۵۷ سال سنت دانشگاهی در ایران زمین هم‌زمان با نود سالگی دانشگاه تهران خبر داد و گفت: بر اساس آثار شهید مطهری، دانشگاه جندی‌شاپور نقطه عطفی است که وجوه مشترکی را برای تمدن اسلامی و ایرانی ایجاد کرد. امروز اگر می‌خواهیم به تمدن نوین اسلامی ایرانی دست یابیم، دانشگاه باید یکی از مهم‌ترین کانون‌های توجه ما باشد؛ لذا امروز به شدت به آثار شهید مطهری نیاز داریم تا با رویکرد دانشگاه تمدن ساز بتوانیم آثار مورد نیاز درباره قدمت نهاد علم در ایران را استخراج و نقشه راهی بر اساس اندیشه شهید مطهری تنظیم کنیم.

انتهای پیام/